Inicjatywy Janssen - Życie z Przewlekłą Białaczką Limfocytową
Porada nr 8
Życie z rakiem może być stresujące. Nie ma „właściwego” sposobu radzenia sobie z PBL, każdy ma swój własny sposób stawiania czoła chorobie i różnym emocjom.
Możesz mieć już za sobą doświadczenie wielu emocji w związku z zachorowaniem – szoku, niedowierzania, lęku, smutku, winy, osamotnienia, złości – by wymienić tylko kilka z nich27. Twoi bliscy, przyjaciele i znajomi również mogli doświadczyć podobnych emocji, gdyż muszą sobie poradzić i pogodzić się z tym, czego Ty doświadczasz27.
Poczucie izolacji również nie jest rzadkością ze względu na „zdrowy” wygląd pomimo bycia chorym. Może ono pogłębić się, gdy wybierzesz unikanie sytuacji towarzyskich z powodu możliwości złapania infekcji.
Pomóc może rozmawianie z bliskimi, przyjaciółmi i kolegami z pracy o PBL, tak aby zrozumieli przewlekły charakter tej choroby i jej wpływ na Twoje życie zarówno od strony praktycznej, jak i emocjonalnej. Poinformuj ich, jaki rodzaj aktywności możesz uprawiać, zaś innym osobom, z którymi chcesz uniknąć bezpośredniego kontaktu ze względu na zmęczenie lub ryzyko infekcji, na przykład gdy są przeziębieni – powiedz, aby do Ciebie zadzwonili. Jeśli wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół lub grupy wsparcia dla pacjentów nie będzie wystarczające, poproszenie o dalsze wsparcie będzie jak najbardziej w porządku.
Jako pierwszy krok omów swoje problemy ze specjalistą z placówki opieki medycznej lub z lekarzem ogólnym, który będzie mógł doradzić, z kim porozmawiać i jak się do tego zabrać. Grupy wsparcia dla pacjentów często oferują dalsze doradztwo i wsparcie. Mogą również być w stanie doradzić, z kim się skontaktować. Rozmowa sam na sam z odpowiednim specjalistą może pomóc w uporaniu się z emocjami i znalezieniu sposobów radzenia sobie z nimi.
Radzenie sobie ze smutkiem
Typowe objawy smutku28:
- uczucie rozczarowania
- uczucie przygnębienia i chęć płaczu
- unikanie przyjaciół i bliskich, zaniechanie robienia rzeczy, które zwykło się robić.
Wsparcie ze strony innych ludzi może okazać się pomocne w radzeniu sobie zarówno ze smutkiem, jak i z innymi trudnymi emocjami. Zaplanowanie sobie z góry, kogo poprosisz o pomoc, może całą rzecz ułatwić. Poświęć parę minut na zastanowienie się, kogo można poprosić o pomoc, i zapisz to sobie. Jeśli emocje będą Cię przytłaczać lub będą wpływać na codzienne życie, możesz szukać specjalistycznej pomocy u lekarza lub terapeuty.
Radzenie sobie z lękiem
Typowe objawy lęku29:
- częstsze zamartwianie się i niemożność zrelaksowania się
- łatwe popadanie we frustrację lub złość
- trudności w zasypianiu lub wybudzanie się ze snu, spowodowane nadaktywnością umysłu
- problemy z koncentracją
- utrata apetytu
Obserwuj siebie, staraj się zauważać, kiedy zaczynasz się martwić – mogą to być takie symptomy jak spłycony oddech, napięcie mięśni i roztargnienie. W takich sytuacjach mogą pomóc strategie relaksacyjne.
Oddychanie to relaks – Głębokie oddychanie to świetny sposób na rozluźnienie się i obniżenie poziomu stresu. Oto przewodnik głębokiego oddychania „krok po kroku”30. Poświęć teraz chwilę na wypróbowanie tego sposobu.
Radzenie sobie ze złością
Typowe objawy złości31:
- poirytowanie
- rozdrażnienie w kontakcie z innymi
- smutek może być objawem złości
Pisanie o emocjach i odczuciach – Prowadzenie dziennika może przynieść wiele korzyści, na przykład pozwoli rozluźnić się i ograniczy zamartwianie się32. Oto kilka wskazówek, jak zacząć i prowadzić dziennik:
- Zaplanuj na każdy dzień lub kilka dni w tygodniu spokojny czas, w którym nikt i nic nie będzie Ci przeszkadzać.
- Zacznij pisać. Pisz o swoich przeżyciach danego dnia, o myślach przebiegających przez głowę, jak też o swoich nadziejach i obawach. Nie ma reguł mówiących, o czym i jak powinno się pisać.
- Czytaj wcześniejsze wpisy. Może to pomóc w lepszym zrozumieniu swoich doświadczeń.
Piśmiennictwo
27. Macmillan Cancer Support. Cancer and your feelings. September 2014 Tekst na stronie: http://www.macmillan.org.uk/information-and-support/coping/your-emotions/dealing-with-youremotions/cancer-and-your-feelings.html. Dostęp – kwiecień 2017 r.
28. CRUK – coping with sadness. Tekst na stronie: http://www. cancerresearchuk.org/about-cancer/coping-with-cancer/coping-emotionally/cancer-and-your-emotions/sadness-and-depression/coping-with-sadness. Dostęp – wrzesień 2015 r.
29. CRUK – about fear, anxiety and panic. Tekst na stronie: http://www. cancresearchuk.org/about-cancer/coping-with-cancer/coping-emotionally/cancer-and-your-emotions/fear-anxiety-and-panic/about-fear-anxiety-and-panic. Dostęp – wrzesień 2015 r.
30. NHS – relaxation tips to relieve stress. Tekst na stronie: http://www.nhs. uk/Conditions/stress-anxiety-depression/Pages/ways-relieve-stress. aspx. Dostęp – wrzesień 2015 r.
31. CRUK – guilt, blame and anger. Tekst na stronie: http://www. cancerresearchuk.org/about-cancer/coping-with-cancer/coping-emotionally/cancer-and-your-emotions/guilt-blame-and-anger. Dostęp – wrzesień 2015 r.
32. Graf, M.C., et al. Written emotional disclosure: a controlled study of the benefitd of expressive writinghomework in outpatient psychotherapy. Psychother Res. 2008;18(4):389–399.
Referencje
