Łuszczyca
Sytuacje społeczne mogą być wystarczająco stresujące i wymagające bez swędzącej, czerwonej, łuszczącej się skóry lub zmienionych zapalnie, uszkodzonych paznokci z powodu choroby zwanej łuszczycą. [1] Zmiany związane z łuszczycą, zwłaszcza występujące w widocznych miejscach na ciele, mogą powodować poczucie skrępowania i zażenowania, a w efekcie – unikanie kontaktów towarzyskich. Stres i obciążenia emocjonalne związane z łuszczyc ą mogą niestety nasilać jej objawy.[2] Wiedz jednak, że możesz wziąć odpowiedzialność za swoje życie i upewnić się, że Twoje ciało będzie tak dobrze przygotowane, jak to możliwe, poprzez holistyczne podejście do dbania o siebie: zdrowe odżywianie, regularną aktywność fizyczną, a także dbanie o skórę i paznokcie.[3] I co najważniejsze, wiedz, że nie jesteś sam(a) – a już na pewno nie możesz nikogo zarazić![4]
Łuszczyca to częsta choroba, która niekorzystnie wpływa na skórę i paznokcie. Charakteryzuje się ona stanem zapalnym spowodowanym zaburzeniem funkcjonowania układu odpornościowego, w wyniku czego nowe komórki skóry powstają ponad albo bezpośrednio pod istniejącymi już komórkami.[4] Komórki naszej skóry są wymieniane średnio co 21–28 dni. Natomiast w łuszczycy komórki skóry wymieniane są co 4–7 dni.5 Ponieważ cykl życia komórek skóry jest przyspieszony, komórki skóry nie rosną i nie złuszczają się stopniowo w naturalnym procesie złuszczania, ale szybko gromadzą się na powierzchni skóry, co powoduje swędzenie, czasem ból, czerwone plamy lub srebrzyste łuski.6
Plamy te, zwane również blaszkami, pojawiają się zazwyczaj na łokciach, kolanach, stopach, owłosionej skórze głowy, rękach lub w dolnej części pleców, ale mogą też wystąpić w dowolnym innym miejscu na ciele.7 Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną.5
Jakie są objawy łuszczycy?
Łuszczyca może objawiać się na kilka różnych sposobów i może pojawić się w dowolnym miejscu na Twoim ciele. Może towarzyszyć jej uczucie swędzenia, pieczenia, które może być bolesne i utrudniać relaks, sen lub po prostu cieszenie się życiem. Choroba ta może również powodować, że paznokcie staną się zgrubiałe lub będą na nich występowały dołki bądź podłużne nierówności.6
Wyróżnia się pięć typów łuszczycy:[4]
- Łuszczyca zwykła jest najczęstszą postacią. Ma ona postać uniesionych, czerwonych plam pokrytych srebrzystobiałym nagromadzeniem martwych komórek skóry, zwykle na owłosionej skórze głowy, kolanach, łokciach i w dolnej części pleców.[1] Zmiany te często są swędzące i bolesne, mogą też pękać i krwawić.[4]
- Łuszczyca kropelkowata ma postać niewielkich, punktowatych zmian, które często pojawiają się już w dzieciństwie lub we wczesnym wieku dorosłym i mogą być wywoływane przez zakażenie bakteryjne, takie jak angina.6 Jest to drugi najczęstszy typ łuszczycy.8
- Łuszczyca odwrócona ma postać gładkich, błyszczących, czerwonych zmian występujących w fałdach ciała, np. pod kolanem, pod pachą lub w pachwinie.9
- Łuszczyca krostkowa charakteryzuje się białymi pęcherzami otoczonymi przez czerwoną skórę. Zmiany te występują najczęściej w obrębie rąk lub stóp.10
- Łuszczyca erytrodermiczna stanowi szczególnie ciężką postać, lecz występuje rzadko (3%). Prowadzi do silnego zaczerwienienia na większości powierzchni ciała i może powodować intensywne swędzenie i ból.11
Jak często występuje łuszczyca?
Łuszczyca jest najczęstszym zaburzeniem dotyczącym skóry związanym z układem immunologicznym. Choruje na nią około 125 milionów ludzi na całym świecie, w tym 14 milionów w Europie.12
Pierwsze oznaki łuszczycy często pojawiają się przed ukończeniem 40. roku życia. Choroba ta występuje szczególnie często u nastolatków i młodych osób dorosłych[4], czyli w okresie, gdy ludziom może szczególnie zależeć na ich wyglądzie.
Łuszczyca występuje z taką samą częstością u mężczyzn i kobiet. Występuje również we wszystkich grupach rasowych w wieku 20 lat i starszym, ale z różną częstością. Na przykład na łuszczycę choruje około 1,9% Afroamerykanów w porównaniu z 3,6% osób rasy białej.13
Leczenie i opieka
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą, która może nasilać się i ustępować, lecz której jak dotąd nie da się niestety całkowicie wyleczyć. Głównym celem leczenia jest zatrzymanie szybkiego wzrostu komórek skóry i usunięcie łusek.6
Nie istnieją specjalne badania krwi ani narzędzia umożliwiające rozpoznanie łuszczycy. Dermatolog może pobrać fragment zmienionej skóry (wykonać biopsję) i zbadać go pod mikroskopem.14
W zależności od lokalizacji zmian łuszczycowych na ciele może być konieczny inny rodzaj leczenia. Gdy łuszczyca jest ograniczona do określonej części ciała, można zastosować terapię światłem lub zabiegi miejscowe. Gdy choroba na nasilenie umiarkowane do ciężkiego lub inne metody leczenia okazują się nieskuteczne, wówczas lekarz może przepisać leki doustne lub podawane we wstrzyknięciach.[1]
Pomocne mogą być również pewne zmiany dotyczące stylu życia, takie jak zdrowe odżywianie się, aktywność fizyczna, rzucenie palenia, radzenie sobie ze stresem,7 a także odpowiednie nawilżanie skóry, zwłaszcza po kąpieli.[1] Należy zwracać uwagę na to, co może wywoływać zaostrzenia, i unikać tych czynników wyzwalających, na ile to jest możliwe. Zakażenia, urazy, stres, palenie tytoniu i intensywna ekspozycja na słońce mogą nasilać łuszczycę.[1]
Życie z łuszczycą
Łuszczyca jest zarówno bolesna fizycznie, jak i uciążliwa psychicznie. Dyskomfort, wynikająca z niego bezsenność, a także wykluczenie społeczne lub nawet dyskryminacja 15 mogą powodować, że osoby cierpiące na łuszczycę będą wyjątkowo nieszczęśliwe.16
W jednym z badań stwierdzono, że psychiczne i fizyczne skutki łuszczycy są porównywalne z tymi obserwowanymi w chorobach nowotworowych, chorobach serca oraz depresji. U 37% osób z łuszczycą pojawiają się myśli samobójcze.17 Jeśli chorujesz na łuszczycę i powoduje ona u Ciebie złe samopoczucie, ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem na temat możliwości uzyskania pomocy w zakresie zdrowia psychicznego. Oprócz prośby o skierowanie do specjalisty w dziedzinie zdrowia psychicznego, warto znaleźć lokalne grupy wsparcia, aby połączyć się z innymi osobami, które mogą podzielić się swoimi doświadczeniami i problemami, aby znaleźć otuchę w poczuciu, że nie jest się samemu w tej chorobie.[1]
Poszerzanie wiedzy na temat łuszczycy, aby być w pełni świadomym możliwości leczenia i móc zapobiegać zaostrzeniom poprzez rozpoznawanie możliwych czynników wyzwalających, może pomóc odzyskać poczucie kontroli. Warto również edukować swoją rodzinę i przyjaciół, aby mogli oni mieć poczucie, że mogą wspierać Cię w radzeniu sobie z tą chorobą.[1]
O co warto zapytać lekarza?
- Co może być przyczyną występujących u mnie objawów?
- Czy potrzebuję badań diagnostycznych?
- Jakie metody leczenia są dostępne i które z nich będą dla mnie odpowiednie?
- Jakich rodzajów działań niepożądanych mogę się spodziewać?
- Czy zalecone leczenie spowoduje remisję moich objawów?
- Jak szybko można oczekiwać wyników?
- Jakie są alternatywy dla podstawowego proponowanego leczenia?
- Występują u mnie inne choroby. Jak mogę leczyć te choroby jednocześnie?
- Jakie zabiegi i produkty do pielęgnacji skóry można zalecić, aby zmniejszyć moje objawy?
- Czy rozwinie się u mnie łuszczycowe zapalenie stawów?
Janssen i łuszczyca
Firma Janssen zdaje sobie sprawę z wyniszczających skutków, jakie choroby takie jak łuszczyca i łuszczycowe zapalenie stawów powodują u pacjentów i ich bliskich. Dlatego od ponad dekady nasz zespół poświęca się pogłębianiu wiedzy naukowej na temat chorób dermatologicznych, aby poprawić jakość życia pacjentów.7
Rozumiemy znaczenie badania wielu opcji terapeutycznych, aby móc dostosować je do potrzeb poszczególnych pacjentów. Dzięki badaniom i odkryciom będziemy poszerzać naszą wiedzę na temat mechanizmów chorób, aby dalej zajmować się przyczynami chorób o podłożu immunologicznym, takich jak łuszczyca i łuszczycowe zapalenie stawów.7
Naszym ostatecznym celem jest zapewnienie maksymalnego poziomu eliminacji zmian skórnych poprzez identyfikację możliwości wczesnej interwencji, podejmowanie działań i uzyskiwanie długotrwałej remisji w tej przewlekłej, a czasem wyniszczającej chorobie.7
Słowniczek
- Naskórek: powierzchnia skóry.18
- Dermatologia: dziedzina medycyny zajmująca się diagnostyką i leczeniem chorób skóry.[1]
- Fototerapia: zabiegi medyczne z wykorzystaniem promieni ultrafioletowych.19
- Leczenie ogólnoustrojowe: tabletki lub zastrzyki, które działają na cały organizm.19
- Terapia biologiczna: wstrzyknięcia lub wlewy zawierające białka, które regulują funkcje układu odpornościowego.19
